حلال و حرام از دیدگاه یهودیان

یهودیت مانند اسلام معتقد است که دین برای کسی که به آن باور دارد یک شیوه کامل زندگی است که در مورد هر وجهی از وجوه حیات رهنمودها و فرمان هایی را ارائه می کند. در دین یهود به مجموعه این قوانین و احکام هلاخا یا شریعت یهودی می گویند. هلاخا در زبان عبری از ریشه فعلی گرفته شده که به معنای راه رفتن یا کار کردن است و در واقع به معنای قوانین غیر مکتوب است که در اصطلاح به آن تفسیر شریعت نیز میگویند. به عبارت دیگر، هلاخا همان...

یهودیت مانند اسلام معتقد است که دین برای کسی که به آن باور دارد یک شیوه کامل زندگی است که در مورد هر وجهی از وجوه حیات رهنمودها و فرمان هایی را ارائه می کند. در دین یهود به مجموعه این قوانین و احکام هلاخا یا شریعت یهودی می گویند. هلاخا در زبان عبری از ریشه فعلی گرفته شده که به معنای راه رفتن یا کار کردن است و در واقع به معنای قوانین غیر مکتوب است که در اصطلاح به آن تفسیر شریعت نیز میگویند. به عبارت دیگر، هلاخا همان احکام و نظرات فقهی عالمان یهود است که با استناد به نص تورات و براساس اجتهاد و استنباط شخصی بیان شده اند.
در تعریفی دیگر از هلاخا آنرا شرح ها و تفسیرهای منطقی گروهی از عالمان یهود درباره احکام تورات و نظریاتی که عزرا برای نجات ملت یهود اظهار کرده بود دانسته اند که هدف آن زنده نگه داشتن وجدان و هوشیاری یهود است. هلاخا اصول زندگی فرد یهودی را در قالب ریخته و نیز قدمهای او را استوار و هدایت میکند. هلاخا همان فتوایی است که تورات از آن سخن گفته و تجاوز - انحراف - به چپ و راست از آنرا گناه دانسته است.
برخی از غیریهودیان و یا یهودیانی که به مناسک دینی پایبند نیستند از شریعت یهود انتقاد می کنند و می گویند که به این ترتیب مذهب به سلسله ای از مناسک و آداب تبدیل می شود که از معنویت تهی است. اما کسانی که به شرع یهود پایبند هستند استدلال می کنند که مقید بودن به این احکام معنویت را در زندگی فرد تقویت می کند و پیش پا افتاده ترین اعمال زندگی روزمره نظیر خوردن و پوشیدن را به اعمالی که دارای معنای مذهبی هستند تبدیل می کند. آنها معتقدند که به پا داشتن نماز و اجرای احکام  دینی همواره رابطه شان با خداوند را به آنها یادآوری می کند و بخش لاینفکی از حیاتشان می شود.


یهودیان به مجموعه قوانین مذهبی در باره خوراکی ها و نحوه آماده کردن غذا «کَشْروت» می گویند. کشروت در لغت به معنی شایستگی و مطابقت با آداب مذهبی است و واژه «کاشر» به معنای آماده یا مناسب بودن برای استفاده متناسب با آداب مذهبی است. در ضمن، هر وسیله ای که موافق با آداب مذهبی ساخته شود یا حتی هر انسانی که شایسته و مطابق قوانین مذهبی رفتار نماید، «وسیله یا انسان کاشر» خوانده می شود. در مورد خوراکیها متضاد واژه کاشر، «طارِف» است.
قوانین کشروت بطور کلی شامل سه موضوع می شود: نوع مادۀ غذایی، طرز تهیه آن مادۀ غذایی، و نحوه مصرف مواد غذایی.
در تورات امر شده است که در میان چهارپایان تنها می توان از گوشت آنهایی استفاده کرد که سم شکافته داشته باشند و نشخوار کنند و اگرفقط یکی از این علائم را داشته باشند حرام هستند. همچنین شیر و سایر فرآورده های لبنیاتی تنها در صورتی کاشر است که از حیوان کاشر به دست آمده باشد.
مراحل تهیه و پخت مواد خوراکی که طبق شریعت یهود اجرای آن واجب است عبارتند از: انتخاب حیوان حلال گوشت، اطمینان از سلامت کامل آن، ذبح صحیح و شرعی، جدا نمودن رگ و پیه از گوشت، زدودن کامل خون از گوشت، کاربرد ظروف مخصوص گوشت در تهیه، پخت و مصرف آن، نظارت فردی متعهد بر مراحل پخت هر ماده غذایی، خودداری از پخت و مصرف همزمان گوشت با فراورده های شیری، بازبینی دقیق سبزیها و میوه ها از کرم و حشرات پیش از هرگونه استفاده، و دقت در مصرف فراورده های انگور (که یهودی مؤمن و متعهد، آن را تهیه کرده باشد )
به غذایی که با رعایت موازین فوق تهیه شده است، غذای کاشر گفته می شود.
ذبح حیوان کاشر می بایست توسط فردی که آموزش های مذهبی دیده و مدرک معتبری دریافت کرده است انجام شود. این فرد که شوخت نامیده می شود ابتدا باید حیوان کاشر را معاینه کرده و مطمئن شود که هیچ زخم و یا شکستگی و نقص عضو ندارد. عمل ذبح با کارد مخصوص و با بریدن گلوی حیوان به صورتی که کمترین درد را به حیوان بدهد انجام می شود.  بعد از ذبح شوخت ریه و امحا و احشای حیوان ذبح شده را معاینه می کند تا از سلامتی آن مطمئن شود. گوشت حیوان کاشر باید مدتی در نمک بماند تا همه خون آن خارج شود، چرا که برای یهودیان اکل خون حرام است.
در میان آبزیان، تنها ماهی هایی که باله داشته وبدنشان از فلس پوشیده باشد کاشر محسوب می شوند و میگو، خرچنگ،کوسه، خاویار، اختاپوس و امثال آن کاملا حرام می باشند.
شریعت یهود گوشت شکار حیوانات حلال گوشت مانند آهو وگوزن را نیز حرام می داند.
پرندگان کاشر عبارتند از آنها که سنگ دان وچینه دان داشته باشند، پوسته سنگ دان براحتی جدا شود و انگشت اضافه داشته باشند و یا انگشت وسطی آنان بلند تر باشد. پرندگان گوشت خوار (شکاری) حرام می باشند. تنها تخم پرندگان حلال گوشت قابل استفاده است و اگر حین استفاده از تخم مرغ کاشر در آن لکۀ خون مشاهده شود آن تخم مرغ برای یهودی حرام است.
تهیۀ مواد غذایی نیز قوانین مخصوص خود را دارد، از جمله ممنوعیت استفاده از ظروفی که مواد غیر کاشر در آن پخته شده ویا پرهیز از مخلوط شدن گوشت با محصولات شیری که برای یهودیان نه فقط حرام است بلکه نمیتوانند گوشت وشیر را مخلوط کرده و به غیر یهودی بفروشند ویا حتی به حیوان بدهند.
هرچند یکی از اهداف قوانین کشروت رعایت بهداشت و سلامت انسان بوده است، اما یهودیان معتقدند که آثار این قوانین فراتر از حیطه بهداشت و مصونیت در قبال بیماری است. بر اساس این دیدگاه قوانین کشروت عمل خوردن را که امری فردی است، به کار و فعالیت گروهی و اجتماعی تبدیل می کند. به اعتقاد یهودیان مومن، یکی دیگر از نتایج رعایت قوانین کشروت، تقدس و اختصاص یافتن به خواست خداوند است. با رعایت قوانین مذهبی و از جمله کشروت، زندگی دنیوی انسان که به ظاهر، همانند زندگی حیوانات است، از شکل ابتدایی و نامقدس خود خارج شده، به سوی تقدس و روحانیت رانده می شود؛ به عبارت دیگر، یک یهودی مؤمن به یاری همـین غرایز و نیروهای طبیعی، خدای یکتا را پرستش و عبادت می کند و از آنها که وسیله ای برای نزدیک شدن به خالق خود است، بهره می برد.
بنابراین، ساده ترین و معمولی ترین فعالیتها مانند خوردن، ازدواج، تولید مثل، صحبت کردن، تحصیل، تفریح، کار و کسب و... با رعایت قالبهای مذهبی تقدیس می شوند.